Wiele początkujących załóg uważa, że dokładne trymowanie jachtu to zajęcie dla „regatowców” i nie poświęca temu tematowi zbyt wiele uwagi. „Najpierw nauczę się żeglować, potem będę zajmował się detalami…” Nie jest to prawidłowe podejście. Żegluga na dobrze zestawionym sprzęcie jest szybka i bardziej bezpieczna. Zdecydowanie trudniej uczyć się prowadzenia źle przygotowanego jachtu.
By żaglować szybko i efektywnie takielunek należy ustawiać do panujących na wodzie warunków, które jak wiadomo, potrafią się w sposób mniej lub bardziej przewidywalny zmieniać. W przypadku 505 możemy płynnie ustawiać poszczególne regulacje w podczas ‘jazdy’. Podstawą trymowania 505 jest prawidłowe pochylenie i ugięcie masztu. Te dwa elementy oraz ustawione poprawnie regulacje żagli pozwolą nam w stopniu całkowitym wykorzystać potencjał naszej łódki.
By nauczyć się ustawień i nie żaglować z takielunkiem ustawionym na ‘czuja’ lub z jedym ‘żelaznym’ napięciem sztagu i want, należy zrobić pomiary naciągu want oraz pochylenia i ugięcia masztu. Do tego potrzebna nam będzie proste w obsłudze narzędzie zwane miarką do naciągu want oraz taśma miernicza o długości minimum 8 metrów.
Poniżej znajdziecie prosty przewodnik jak krok po kroku zadbać o początkowe ustawienia Waszej 505:
1. Każdy dobry żaglomistrz publikuje tabele trymu dla swoich żagli. Tabela wskazuje podstawowe ustawienia elementów takielunku – wysokość zamocowania want i sztagu, sposób ustawiania salingów oraz pochylenie masztu i naciąg want odpowiedni dla różnych warunków wiatrowych. Warto taką tabelkę wydrukować i mieć pod ręką w czasie pomiarów.
2. Na początku przed postawieniem masztu upewnij sie, że oba salingi mają tą samą długość. Ustaw pozycje salingów zgodnie z podanymi w tabeli! Ma to ogromny wpływ na ugięcie masztu oraz na współpracę układu maszt – grot.
A = DŁUGOŚĆ SALINGÓW:
B = KĄT USTAWIENIA SALINGÓW:
Np. Dla żagli Narwal A=420 mm B=170 mm
Należy pamiętać, że tabele opracowywane są dla określonej wagi sternika i załoganta. W przypadku, kiedy masa Waszej załogi znacznie odbiega od podanej w tabeli, możecie zmodyfikować odpowiednio ustawienia salingów. Lekkie załogi powinny bardziej złożyć salingi ku rufie lub je wydłużyć (zwiększyć odległość „B”). Ciężkie załogi mogą zmniejszyć kąt ustawienia salingów lub lekko je skrócić (zmniejszyć odległość „B”).
3. Maszt, na którym żeglujesz musi być prosty. Zanim rozpoczniesz ustawienia i pomiary, sprawdź, czy nie występuje jego ugięcie w płaszczyźnie lewa-prawa burta (spoglądając na maszt wzdłuż lik szpary). Jeśli maszt jest odkształcony- będzie miało to wpływ na jego ugięcie i wartości pomiarowe.
4. Postaw maszt i załóż sztag bez foka. Dodatkowo załóż mast-ram, ale pozostaw mu swobodę ruchu. Pomiarów dokonujemy bez bomu grota.
5. Ustaw jacht w poziomie (w obu płaszczyznach). Do tego celu przydaje się prosty profil na który kładziemy poziomicę. Dodatkowo środek profilu ustawiamy w płaszczyźnie symetrii łódki. Oczywiście pomiary możemy przeprowadzić bez profilu jednak stosując go zniwelujemy wszelkie odkształcenia, które mogły powstać na kadłubie.
6. Sprawdź ustawienie pięty masztu (odległość tylniej części stopy masztu od zewnętrznej części pawęży powinna wynosić 304,8 cm).
7. Wciągnij taśmę mierniczą do czarnej opaski na maszcie. Opaska wskazuje maksymalną wysokość podniesienia grota (ograniczenia wynikające z przepisów klasowych). Pomiary pochylenia masztu dokonujemy za pomocą w/w taśmy od topu masztu do końca pawęży (zdjęcie).
Pomiary napięcia takielunku dokonujemy na wantach miarką do naciągu want. Pamiętajcie, aby przed rozpoczęciem pomiarów naprężenia takielunku zmierzyć średnicę stalówki stosowanej jako wanta i dobrać odpowiednią skalę na przyrządzie pomiarowym. Instrukcja obsługi najpopularniejszego miernika firmy SuperSpars znajdziecie w poniższym linku:
http://superspars.com/downloads/Rig%20tension%20gauge%20instructions%20(1%20).pdf
http://loosnaples.com/tension-gauges/90-model-b
Inny rodzaj miarki:
http://loosnaples.com/tension-gauges/professional-models
8. Zacznij ustawianie od pierwszego zakresu prędkości wiatru z tabeli trymu a następnie przechodź do kolejnych zakresów (z tabeli).
Dla przypomnienia: im silniejszy wiatr tym bardziej do tyłu pochylamy maszt. Im silniejszy wiatr tym windę foka luzujemy i dobieramy wanty.
9. Luzuj sztag i naciągaj wanty (lub odwrotnie) w taki sposób, aby przy podanym napięciu want osiągnąć żądane pochylenie masztu. Wymaga to trochę cierpliwości by np. dla wiatru 7-10 węzłow uzyskać pochylenie masztu 775 cm oraz napięcie want zbliżone do 180 kg.
10. Po osiągnięciu odpowiednich wartości, zawsze sprawdź, czy maszt nie odgina się na lewą lub prawą burtę. W tym celu zmierz podniesioną wcześniej taśmą odległość do lewego i prawego krańca profilu ułożonego w poprzek jachtu. Jeśli odległości nie są identyczne sprawdź, dlaczego maszt nie jest pionowy i w miarę możliwości wyklucz ten czynnik.
11. Oznacz w widocznym miejscu wszystkie kolejne pozycje pomiarowe tak, aby w trakcie żeglugi szybko uzyskać powtarzalność ustawień. Oznaczyć należy regulacje want i sztagu tak, aby była łatwo widoczna dla balastującego sternika. Oznaczenia naciągu sztagu robi się zazwyczaj markerem na maszcie albo na skrzynce mieczowej wykorzystując stały element (bloczek lub hak) talii naciągu sztagu. W przypadku want ustawienia zwykle oznaczamy na talii biegnącej od wanty do środka łodki np. przyklejając kawałek taśmy i nanosząc oznaczenia na grodzi.
Początkującym załogom polecamy zrobić 3 podstawowe ustawienia: na słaby, średni i silny wiatr i modyfikować je wraz z nabraniem doświadczenia.
Sprawdź swoje ustawienia w praktyce! Przed zejściem na wodę, oceń warunki wiatrowe. Ustaw elementy takielunku zgodnie z tabelą. Na wodzie wprowadzajcie poprawki stopniowo dotrymowując jacht.
Należy okresowo sprawdzać wszystkie ustawienia i punkty odniesienia, gdyż wraz z upływem czasu mogą one ulec rozregulowaniu. W przypadku problemów z wykonamiem pomiarów warto zapytać bardziej doświadczonego zawodnika o radę lub poprosić o wspólne pomiary.
Miłego mierzenia 🙂
Luk
POL – 8665